گزارش جلسه پنجم درس تکنولوژی های ارتباطی

شبکه های اجتماعی چه اهدافی را دنبال می کنند؟

شبکه های اجتماعی به طور کلی با اهدافی از قبیل سازماندهی انواع گروه های اجتماعی مجازی (با تکیه بر اشتراکات مختلف و رسیدن به هدف مشترک غالبا سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در دنیای واقعی)، توسعه مشارکت های اجتماعی، به اشتراک گذاشتن علاقه مندی ها توسط اعضا(از مهم ترین کارکردهای شبکه های اجتماعی است که بدون آن، شبکه اجتماعی معنا ندارد. کاربران دغدغه ها و علایق و دلمشغولی های خود را با یکدیگر به اشتراک می گذارند)، ایجاد محتوا توسط اعضا (برخلاف سایر رسانه ها، تعامل و تاثیرگذاری مخاطبان در تولید و انتخاب محتوای دلخواه زیاد است و قدرت انتخاب بیشتری دارند)، و تبلیغات هدفمند اینترنتی (این سایت ها یکی از منابع مهم کسب درامد هستند. از این طریق که کاربران شبکه های اجتماعی علاقه مندی های خود را در سایت اعلام می کنند و شرکت های تبلیغاتی با آگاهی از این علاقه مندی ها برای آن ها آگهی می فرستند. بسیاری از شرکت ها هم خود در شبکه های اجتماعی صفحه شخصی دارند و با مشتریان  خود و سایر شرکت ها ارتباط برقرار می کنند) ایجاد می شوند.

مزایایی که شبکه های اجتماعی دارند و باعث استقبال بسیار زیاد از آن ها شده است، شامل این موارد می شود: انتشار سریع و آزادانه اخبار و اطلاعات، افزایش قدرت تحلیل و تقویت روحیه انتقادی (هرچند امکان انتشار اطلاعات نادرست زیاد است اما مخاطب می تواند اطلاعات را در پایگاه های مختلف با هم مقایسه کند و حتی می تواند از این طریق قدرت نقد و تحلیل خود را افزایش دهد)، امکان عبور از مرزهای جغرافیایی  و آشنایی با افراد و سایر جوامع و فرهنگ ها(کاربران می توانند از این راه فرهنگ و آداب و رسوم کشور خود را به دیگران معرفی کنند. همچنین سازمان ها هم از این طریق می توانند دیدگاه خود را منتشر کنند)، شکل گیری و تقویت خردجمعی (خردجمعی به جریان پویای قوه تفکر کاربران در این محیط ها گفته می شود که به عنوان یک پردازش گر بزرگ، اطلاعات را پردازش می کند. نیروی ذهن و تفکر کاربران شبکه های اجتماعی با یکدیگر ترکیب می شود و نیرویی بزرگ با قدرت پردازش بالا به وجود می آورد)، امکان بیان ایده ها به صورت آزادانه و آشنایی با ایده ها، افکار و سلایق دیگران (امکان ارسال بازخورد و همکاری و همگاهی کاربران و مشارکت در بحث ها وجود دارد. اعضا به مشارکت و کامنت گذاشتن تشویق می شوند. مانع جدی برای تولید محتوا وجود ندارد و بر خلاف رسانه های سنتی که محتوا را تولید و ارسال می کردند، در شبکه های اجتماعی امکان گفتگو وجود دارد و جریان ارتباط دوسویه است)، کارکرد تبلیغی و محتوایی، ارتباط مجازی مستمر با دوستان و آشنایان (شبکه های اجتماعی موجب گسترده تر شدن دامنه ارتباطات شده است. ما می توانیم کسانی که از آن ها بسیار دور هستیم یا کسانی که مدت زیادی است که ارتباطی با آن ها نداشته ایم را در این شبکه ها پیدا کنیم و ارتباط برقرار کنیم)، تبلیغ و توسعه ارزش های انسانی و اخلاقی در عرصه جهانی (یکی از کارکردهای مهم شبکه های اجتماعی امکان تبلیغ ارزش های دینی، اعتقادی، انسانی و اخلاقی است)، یکپارچه سازی بسیاری از امکانات اینترنتی و وبی (شبکه های اجتماعی با فراهم آوردن امکاناتی چون ایجاد صفحات شخصی، ساخت وبلاگ، جستجوی اینترنتی، اطلاع از اخبار و رویدادها، شرکت در فضاهای گفتگو مثل چت، و امکان آپلود فایل ها، امکانات پایگاه های مختلف را یکپارچه کرده انند. این شبکه ها با ارائه خدمات مختلف، با پایگاه های بزرگی مثل گوگل  و یاهو رقابت می کنند)، توسعه مشارکت های مفید اجتماعی، افزایش سرعت در فرایند آموزش و ایجاد ارتباط شبانه روزی بین استاد و شاگرد(مانند آموزش های مجازی یا از راه دور. خود کاربران هم اقدام به آموزش و انتقال دانسته های خود می کنند. البته بسیاری از محتواهای اینترنتی هنوز به درجه قابل قبولی از اعتبار علمی نرسیده اند)، افزایش اعتماد، صمیمیت و صداقت در فضای سایبر (بیشتر کارشناسان معتقدند که تا قبل از به وجود آمدن شبکه های اجتماعی، موضوع اعتماد و صمیمیت در فضای اینترنت لمس نشده بود و در فضاهای ارتباطی نظیر چت روم ها افراد به دلیل بی اعتمادی، از ارائه اطلاعات واقعی خود جلوگیری می کردند).

البته شبکه های اجتماعی پیامدهای منفی هم دارد؛ از قبیل شکل گیری و ترویج سریع شایعات و اخبار نادرست (چراکه امکان شناسایی هویت واقعی اعضا و کنترل محتوای تولید شده توسط کاربران این سایت ها وجود ندارد)، تبلیغات ضددینی، عدم کنترل بر اطلاعات شخصی ارائه شده در شبکه اجتماعی (بعضی شبکه های اجتماعی امکانات و سرگرمی هایی را ارائه می دهند و افراد در صورت استفاده از آنها، اجازه می دهند که بعضی از اطلاعاتشان در دسترس آن ها قرار گیرد. افرادی با پروفایلهای تقلبی هم گاهی اقدام به سوء استفاده از اطلاعات افراد از قبیل عکس ها و... می کنند).

واقعیت این است که در شبکه‌های اجتماعی پرطرفداری مانند فیسبوک، اتفاقات خطرناکی در حال وقوع است و دو محور کلان جامعه، یعنی اخلاق و اعتقادات، هدف قرار گرفته‌اند. تخریب این دو حوزه یعنی ویران کردن زیرساخت‌های فکر و عمل جامعه که منجر به جهان‌بینی و ایدئولوژی می‌شود. تغییر اولویت‌ها به این معناست که رتبه‌ی اموری پایین آمده و بقیه بالا رفته‌اند. در این فرآیند، اولین چیزی که در ذهن و زندگی فرد تغییر می‌کند، جایگاه خداوند است.

نکته‌ی دیگر اینکه در حال حاضر، تحلیل‌های دقیقی درباره‌ی سایت‌های مستهجن وجود دارد. تلاش این سایت‌ها کم‌اثر کردن، منفعل کردن و از بین بردن نفس لوامه یا وجدان است. امروزه کاربران بدون شرمندگی در برابر وجدان و خدا، در فیسبوک گناه مفرح خود را در حریم شخصی سایر افراد به اشتراک می‌گذارند. از گناه کبیره گرفته تا گناهان کوچک و بی‌حیایی، همه در ملأ عام انجام می‌شود.